جهت بهبود و ترمیم زخم، باید با توجه به نوع زخم ( زخم باز یا زخم بسته ) به درمان زخم ،با روش‌های اصولی اقدام نمود.
روند بهبود و ترمیم زخم
روند بهبود و ترمیم زخم مراحل گوناگونی را شامل می‌شود. دگرگونی‌ها و تغییرات صورت گرفته در هر مرحله از بهبود زخم به روش‌های درمان زخم بستگی دارد.
التیام
این دوره دو ساعت حدوداً می‌کشد. اولین مرحله از مراحل بهبود و ترمیم زخم التیام زخم می‌باشد. با صدمه و فعال سازی ترومبین پلاسما، فیبرینوژن تولید می‌شود و مش فیبرینی شروع به شکل‌گیری می‌کند.
مش‌ها با درگیر کردن پلاکت‌ها در محل زخم ماده ضد التهابی را رها می‌کنند که دارای فاکتور رشد هستند. این فاکتور رشد یک عنصر جاذب برای نوتروفیل‌ها و ماکروفاژها و فیبروبلاست‌ها است.
التهاب
این دوره تقریباً سه روز می‌کشد. نوتروفیل‌ها در محل زخم سبب نابودی ویروس ها و سلول های مرده می‌شوند.
نوتروفیل‌ها با استعمال اکسیژن و برجای گذاشتن پراکسیدازها سبب از بین رفتن میکروارگانیسم ها می‌شوند. پس از گذشت یک شبانه روز ماکروفاژها التهاب و ترمیم بافت را در دستور کار قرار می‌دهند. ماکروفاژها موجب رگ زایی می‌شوند و درمان زخم را تسریع می‌دهند.
تکثیر
این دوره از سه تا بیست روز حدوداً طول می‌کشد. ماکروفاژها سبب جداسازی و تکثیر فیبروبلاست‌ها می شوند. فیبروبلاست، کلاژن و ماتریکس برون سلولی ایجاد می‌کنند.
ماتریکس بین سلولی تنظیمات رطوبت و مایعات بافت را تنظیم و سبب جداسازی و تولید و جذب سلول ها می‌شوند. بافت‌های گرانوله کلاژن را زیاد می‌کنند.
به تدریج فیبروپلاست‌ها و کراتینوسیت‌ها به سطح زخم رسیده و بستر زخم را پوشش و سبب بهبود و ترمیم زخم می‌شوند.
بازسازی
این دوره از چند هفته تا چند سال طول می‌کشد. ایجاد بافت، انقباض زخم و تولید کلاژن از نشانه های احیاء و بلوغ زخم می‌باشند.
در افراد بزرگسال با اسکار و تولید کلاژن بهبود و ترمیم زخم صورت می‌گیرد. در کودکان درمان با ایجاد کلاژن کمتر و بافت نرم‌تر پوست کودکان است.
درمان و بهبود زخم
اقدامات درمانی برای بهبود و ترمیم با توجه به شرایط و نوع زخم انجام می‌گیرد.
در زخم‌های بسته باید با توقف خونریزی ( در صورت وجود خونریزی ) به کاهش درد بیمار اقدام نمود. می‌توان از روش‌های کمپرس سرد و گرم برای کاهش درد و ورم زخم بسته استفاده کرد.
اگر زخم بسته با شکستگی همراه باشد باید عکسبرداری از این نواحی صورت گیرد. زخم‌های بسته اگر خونریزی داخلی داشته باشند باید سریعاً به پزشک نشان داده شود.
زخم‌های باز با توجه به شدت زخم درمان می‌شوند. برای درمان این زخم‌ها ابتدا باید با توقف خونریزی به ضد عفونی این زخم‌ها با محلول‌های ضدعفونی کننده پرداخت.
با استفاده از پانسمان‌ها و سایر محصولات زخم و بانداژ و… به پانسمان محل زخم اقدام نمود. پانسمان در بهبودی و ترمیم زخم، جلوگیری از عفونت، توقف خونریزی، التیام دهنده زخم، کاهش درد، حفظ رطوبت سطح زخم و محافظت از زخم تأثیرگذار است.
عواقب عدم درمان زخم
پوست قسمتی از بدن می‌باشد که جدا از زیبایی در سلامت سایر قسمت های بدن تأثیرگذار است. پوست لایه‌های مختلفی را دارا می‌باشد. لایه‌های سطحی اگر دچار آسیب شود می‌توانند به راحتی درمان شوند و سریع بهبود می‌یابند.
اما در صورتی که لایه‌های زیرین پوست آسیب ببیند باید به طور جدی به درمان زخم اقدام نمود تا سبب عفونت و برجای ماندن آثار زخم نشود.
عدم درمان به موقع و مؤثر زخم، ممکن است در طولانی مدت باعث عفونت‌های حاد پوستی و یا عفونت در سایر اندام‌ها شود. همچنین عدم درمان سبب بر جای ماندن آثار زخم و از دست دادن زیبایی ظاهری پوست می‌شود.
نکات مهم
برای ضدعفونی زخم از بتادین استفاده نکنید زیرا علاوه بر میکروب‌ها سلول‌های سالم پوست را از بین می‌برند.
از دستکاری زخم خودداری کنید.
فاصله‌های بین لبه‌های زخم را از بین ببرید تا بعد از دوره درمان جای آنها باقی نماند.
باید اختلاف سطح زخم‌هایی که در یک سطح هستند را از بین برد تا از ایجاد زخم‌های پله‌ای جلوگیری شود.
لبه‌های زخم را هنگام پانسمان یا بخیه ثابت نگه دارید.اگر زخم به بخیه نیاز دارد این کار را در ساعات ابتدایی ایجاد زخم انجام دهید.
از شستن کامل زخم خودداری کنید که ممکن است سبب عفونت زخم شود.
در زمان پانسمان از عطسه و سرفه کردن خودداری کنید.
اگر با گذشت زمان هیچ بهبودی در درمان زخم حاصل نشد حتماً زخم را به پزشک متخصص نشان دهید تا زخم را بررسی کند.
در تمیز کردن زخم با دستمال یا پد یا گاز، حرکت دست به صورت دورانی باشد.
بدون دیدگاه